Archives mensuelles : novembre 2015

funérailles

Rwanda. Imbabazi   za  bihehe   zirava  he? Kuri Paul Kagame imvugo siyo ngiro!

funéraillesKuri  27/11/2015, mu  muhango  wo  guherekeza  umubyeyi we  Asteria  BISINDA  witabye  Imana  kuya  22/11/2015 aguye  mu  bitaro  byitiriwe  umwami  Roi-Faiçal  azize  uburwayi; Prezida  Kagame  yatangaje  ko  abuze  inshuti  ye  magara! Ati  uyu  mubyeyi  wanjye  Asteria  twabanye  igihe  kinini  mu  buhungiro  hamwe  ari  umgabo  ahandi  umugore  kubera  ko  papa  yari  yaritabye  Imana  muri   za   1972, dukomeza  ubuzima  bubi  imyaka  40  yose  kugeza  dutashye, ati  ababyeyi  bacu  bahoraga  batubwira  kutazihorera  kuko  n’abashakaga  kutwica  mugihe  twahungaga  ni  abo  data  yari  yaragabiye  ati  muramenye mutazihorera  narimwe  kubabagiriye  nabi! Ati  asteria  yahoraga  ansaba  by’umwihariko kuba  umukristu  nkagera  ku rwego  nk’urwe!

Prezida  Kagame  akomeza  agira  ati : ‘’u  Rwanda  rwashyize  imbere  imbabazi  kuko  ari  umurage  nasigiwe  n’ababyeyi  kuko  ariyo  nzira  yonyine iganisha  igihugu  mu  iterambere  ati  aliko  ntangazwa  n’abantu  bambwira  ngo  mu  Rwanda  ntabwo nihanganira abatavugarumwe  nanjye  ati  abavuga  gutyo  ni  ukubasuzugura  gusa, ati  nihanganiye  abatwiciye  ndetse  n’abaduhigaga  nkaswe  abatavugarumwe  natwe??’’

Banyarwanda,  banyarwandakazi, ijambo ’’imbabazi ‘’ prezida  Kagame  asa  nuwibanzeho yaba  se noneho urupfu  rw’umubyeyi  we  Asteria (Imana  imuhe iruhuko  ridashira) rumushoboje gukanguka  akamenya ko  ntawe  uruteguza? Ko  kudatanga  imbabazi  cyangwa  kwihorera  bigira  ingaruka zikomeye? Ejo  cyangwa  ejobundi  tukumva  zimwe  mu  mbohe  zitavuga rumwe  nawe  nka  Mme  Ingabire  Umuhoza  Victoire, Mushayidi D. n’abandi…..bagiriwe  imbabazi….?… Imana  ishobora  byose ibyuzuzemo  umwuka  muziranenge.  Ati: ’’Ababyeyi  banjye  bahoraga  bambwira  kubabalira kuko  n’abashakaga  kubica  ni  abo  data  yari  yaragabiye!!!  kurinda  duhungira  muli  Ouganda’’.

Banyarwanda,  Banyarwandakazi, u  Rwanda  ntiruba  ruvugwa  nk’indengakamere  mw’ ihohoterwa  ry’ikiremwamuntu  mu  ruhando  mpuzamahanga  iyo  Prezida  Kagame  aza  kuba yarumvise  akanubahiriza  umurage  n’impanuro  z’ababyeyi  be. Aliko  ntibyamuca  intege  kuko  igihe  gishobora  kuba  ari  iki, kuko  imbabazi  zose  zituruka  kuyaduhanze. Iyo  uzihereranye  hangirika  byinshi  bitagira  igaruriro  aka  wa  mugani  ngo  urwishigishiye  ararusoma. Murakoze.

Ku wa 29/11/2015, na:
A.BEN  NTUYENABO, KIGALI-RWANDA.

 

Rwanda. Ubutegetsi   bwa  FPR  nibureke  gukomeza  kujijisha  Abanyarwanda

kagame-fprNkurikije umushinga  w’ivugururwa  ry’itegeko nshinga  rya  republika  y’u  Rwanda  nkuko uherutswe  kwemezwa  na  Sénat  y’u Rwanda  biragaragara  ko  ari  umwe mu migambi mibisha  y’ishyaka  FPR yatangiranye  nawo  kuva  igishingwa  hagamijwe  gufata  ubutegetsi  no  kubugundira ubuziraherezo  hifashishijwe  amayeri  n’ikiguzi  uko cyaba kingana  kwose. Ni muli urwo  rwego rero  abanyarwanda  badashobora kwihanganira  ingoma  y’igitugu  n’iterabwoba  rikabije, by’umwihariko ntibazakomeza  kwihanganira  ikinyoma, uburiganya, ubwicanyi  n’ubusahuzi  bikorwa  n’ubutegetsi  bwa  FPR  yateje  mu  bana  b’u  Rwanda  guhera  taliki  ya  01 ukwakira 1990  na  nubu ikibikomeza, ikaba  idashaka  kwicarana  n’abandi  banyarwanda  mu  buryo  bwo  guhererekanya ubutegetsi  mu  mahoro.

Ubwo  abadepite  n’abasenateri  imitwe  yombi yari  imaze  kwemeza  burundu  umushinga  w’itegeko nshinga  rivuguruye yishimiye icyo gikorwa ivuga ko  yesheje  umuhigo kuba  yubahirije ibyo  abaturage  basabye  mu kuba  bongeye kwicaza  Paul  Kagame  mu  Rugwiro  nkuko nawe ubwe  yabibahayemo umukoro,  bishatse  gusobanura ko  byari  umusaraba  yari  yarabahekesheje, aliko kwa kutareba kure aho  igihugu  kigana  abadepite bo bumva ko  bageze  ku  ntsinzi! Birababaje! uwabahanuye ko bagombye kwegura  ntiyavuze  ubusa, biragaragara ko  nabo  ari  ba  Rwabujindiri Ruryantiruhage! cyangwa  aka  wa  mugabo Rutuku  wavuze  ati ‘’la démocratie  en  afrique c’est  l’estomac’’,  biteye  agahinda!  FPR nireke  gushakira  amata  mu  matako  y’injangwe! kuko igihe  ni iki cyo  kwicarana  n’abandi  banyarwanda. Hagati  aho  kuri  uyu  wa  25/11/2015, Ministri  w’intebe Murekezi  Anastase  akaba  yarayoboye  inama  ya  gouvernement  isaba  Prezida  Paul Kagame  kwihutisha ibisabwa  byose  kugira ngo  réferendum  ikorwe  mu  maguru  mashya. (agashya  ni uko uyu  mu ministri  w’intebe aribwo yahabwa uburenganzira  bwo kuyobora inama  ya gouvernement ku nshuro ya mbere kuva yashyirwa muli  uriya mwanya..!  biteye agahinda! aliko iyo wiyemeje kuba inkomamashyi nuko bigushyikira).

Banyarwanda  banyarwandakazi, abategetsi  bose  barangwa  n’imyitwarire  nk’iyi  nta mwanya bagombye  guhabwa  mu  miyoborere y’abaturage, ni  ba  ‘’NTIBANYURWA’’  baba  bifuza  gutegeka  ubuzima  bwabo  bwose  bagamije  kwikubira  imitungo yose y’igihugu  hamwe  n’imiryango  yabo  gusa,  abandi bagasigara  baratagangaye   bifuza  kuba abacakara  babo. nkuko bimaze  kumera  hano mu  Rwanda.

Iri  tegeko nshinga  ryatekinitswe  hagamijwe  guha  Paul  Kagame  uburyo  bwo kuzategeka  u  Rwanda  ubuzima  bwe bwose  hatiriwe hakorwa  andi mavugururwa, gusa  nuko no  mukurikora mbonamo ubuswa  bukabije, kuko  niba ingingo  ya  167  ije  gukemura  ubusabe  bw’abaturage   bo  muli 2015  murumva  bihuriyehe  n’abaturage  bo muli  2030  cyangwa  2050…….?  Ibyo byose  ni  kubwumvikane bw’abagize  inteko imitwe yombi  kugira ngo itegeko nshinga ridoderwe  umuntu  umwe  kurinda  aguye  ku butegetsi. Birababaje!

Banyarwanda  banyarwandakazi, ubumwe  n’ubwiyunge byagerwaho bite  mu  gihe  politiki  ya  FPR  ishingiye  mu  guhiga  bukware  no  gukenesha  abayirwanya, abatutsi   n’abahutu  batavuga rumwe  na  Paul  Kagame? basenya  amazu  y’abaturage, hacuruza  gusa  utanga  imisanzu  ya  FPR, bamwe  bakirira  ku  bandi  ku  mpamvu  zitandukanye  n’ibindi…..!

Banyarwanda  banyarwandakazi, uretse  ko  abanyarwanda  bakomeje guteseka  aka kageni; inzara, ubuhunzi, ubwicanyi, gufungirwa ubusa  nka  Victoire  Ingabire  Umuhoza, Mushayidi  n’abandi….ntitwagombye  kubabazwa nuko  umuntu  yidodeyeho itegeko nshinga  kuko nsanga  ari  amahire  kuri  twe, ni izindi  ngufu  za  politiki twesheje  kuburyo bigaragalira  amahanga  n’abandi bose  bari  bagishidikanya  uburyo  u  Rwanda  ruyobowemo nabi, bityo bikaba byakwihutisha  amahinduka twese  dutegereje. Abanyarwanda  b’ingeri  zose  bakicarana  bataryaryana  mucyo nakwita ‘’Dialogue  Inter –rwandais’’, byo ntsinzi  y’amahoro  arambye. Dukeneye ubuyobozi budafite  aho  bubogamiye  bwunga  abanyarwanda  bwazashobora  guhangana  n’ingengabitekerezo  FPR-INKOTANYI  yatuzaniye. Mugire  Amahoro.

Byanditswe  ku wa 26/11/2015, na:
A.BEN  NTUYENABO, KIGALI-RWANDA.

Rwanda : Ubugizi  bwa  nabi  bumaze  gufata  indi  ntera  mu rwa  Gasabo.

meurtreUko  bwije  uko  bukeye  nta  munsi  w’ubusa  urangira  hano mu  Rwanda  utumvise  amahano  y’impfu  z’ubugizi  bwa  nabi, ngabo  abishwe  n’abo  bashakanye, abica  abana  babo, n’ibindi  byinshi  bishingiye  ku mitungo.

– Muli iki  cyumweru  gishize  umuturage  witwa  Ndayishimiye  uri  mu  kigero  cy’imyaka 33  wo mu  Mudugudu  wa  AGAHAMA  mu  Murenge  wa  JABANA, Akarere  ka  GASABO  yicishijwe  inkoni nyuma  yuko  yemera  icyaha  akagisabira  n’imbabazi, akaba  yarakubiswe  n’abagabo  batanu  barimo  n’umukuru  w’uwo  mudugudu  wa  Agahama  hamwe  n’ushinzwe  umutekano. Yashinjwaga  kwiba  inyundo  y’umukuru  w’uwo  mudugudu akaba  yarashyinguwe  kuri  iki  cyumweru  gishize  taliki   ya  22/11/2015  mu  irimbi  rya  Ngiryi  ho  mu  Karere  ka  Gasabo.

Abaturage badutangarije  ko  bibabaje, bavuga  ko  abayobozi  nk’abo  badakwiye  kubayobora  ahubwo  bakwiye  kujya  bakanirwa  urubakwiye.

Umunyamabanga  nshingwa   bikorwa  w’uwo  Murenge  wa  Jabana  Bwana  Kalisa  J. Sauveur  we  yadutangarije  ko  abo  bayobozi  bakekwaho  kwica  uwo  muturage  batawe  muri  yombi, ati  baramwihereranye  kuko  yabibye  bamumaramo  umwuka, ati  ubu  barimo  gukurikiranwa  n’inzego  zibishinjwe.

– Mu  Karere   ka  RUSIZI  naho  muli  iki cyumweru  gishize, ku wa kane  taliki  ya  19/11/2015, abaturage  bo  mu  Kagali  ka  Nyange, Umurenge  wa  Bugarama   bigabije  akabari  kitwa  VIP  BAR  bangiza  inyubako  n’ibikoresho  byayo  nyuma  yo  gusanga  umurambo  w’umwana  w’umukobwa w’imyaka 3  y’amavuko  witwa  Gisèle  Irakoze  yapfiriye  mu  cyobo  gifata amazi  y’ako  kabari  mu  gikari  cyako. Uburakari  bwabo  baturage  bukaba  bwarazamuwe  n’amagambo  ushinzwe  umutekano  w’ako  kabari  yari  aherutse   kubwira  abaturage  ko  umwana  azahafatira  azamwica  kandi  ko  yabiherewe  uburenganzira  na  nyiri  akabari  yewe  ngo  n’ihene  azafatira  kuri  ubwo  butaka  azayibage  iribwe  nta  rubanza!. Ayo  magambo  akaba  ariyo  yateye  abaturage  uburakari  bukabije bituma  birara  mu  kabari bamenagura  ibikoresho  byose   bahasanze  bakoresheje  amabuye.

Ibi  bikorwa  byahagaritswe   n’abasirikare   n’abapolisi  banze  ko  iyo  myigaragambyo  yafata  indi  ntera. Nyuma  y’inama  yahuje abagize umutekano  na  Gitifu  w’uwo  murenge wa  Bugarama  Bwana  Rukezambuga  Gilbert  banzuye  ko  bagiye  gushakisha  abagize  uruhare  bose  kuli  urwo  rupfu  rw’uwo  mwana.

– RWAMAGANA  naho  haravugwa  ibikorwa  by’ubugizi  bwa nabi, impfu  z’abantu  3  bapfuye  mu mpera  z’iki  cyumweru  gishize  mu  Mirenge  itandukanye  y’ako  karere:

.Umwana  w’imyaka  2  watemwe  na  Se,
.Umugabo  watemwe  n’umugore  We,
.Umusore  w’myaka  24  ukirimo  gukorerwa  isuzuma  ngo  hamenyekane  uburyo yapfuyemo.

Uwo  mwana  w’imyaka  2  wo  mu  murenge  wa  Karenge  akaba  yaratemwe  na  Se  umubyara  Nkizingoma  Ramadhan  w’imyaka  30  kubera  amakimbirane  yari  asanzwe  afitanye  n’umugore  We, ubwo  yamuburaga   agahitamo  gutemesha  umuhoro  umwana  we   Niyomukamisha  Hadidja. Ubu  akaba  ari  mu  maboko ya  police. Umuvugizi  wa  police  mu ntara  y’uburasirazuba  IP  Emmanuel  Kayigi  avuga  ko   ubwo  bugizi  bwa  nabi  bukomoka  ku  makimbirane  y’imiryango.

– Ahandi  mu  Karere  ka  Musanze, umurenge  wa  Muhoza, aho  umugabo  w’imyaka  32  akulikiranyweho  icyaha  cyo  kwica  umugore  witwa  Abayisenga   Anathalie   w’imyaka 23  y’amavuko  amwitiranya  n’uwo  yavugaga ko  yamwibye  amafranga, akaba  yemera  icyaha  akagisabira  n’imbabazi  kandi  ko ntacyo  yapfaga  na  nyakwigendera, akomeza  avuga ko  yari  yanyweye  ubwoko  butandukanye  bw’inzoga. Umuvugizi  wa  police  mu ntara  y’amajyaruguru  CIP   Robert  Ngabonzima  yemeje ko  urupfu  rw’uyu  mugore  rwamenyekanye  ahagana  saa moya  za  mugitondo kuri  uyu wa  23/11/2015. Akomeza  agira  ati  uyu mugabo  yari  yaraye  asangira  inzoga  n’abagore  b’indaya  batatu  bitwa   BEBE, MAHORO  hamwe n’uwo nyakwigendera  ABAYISENGA, gusa  aza  kujya  kuryamana  na  MAHORO   kwa  BEBE, bukeye  nibwo  yabonye  ko  yabuze  amafranga, atangira  kuyabaza  MAHORO, kubera ko  baturanye  na  ABAYISENGA  yaje  kubabyutsa  ngo  ajye  kubagulira  inzoga hanyuma  amukubita  agafuni  inshuro  eshatu  mu  mutwe  aziko  arimo  kugakubita  Mahoro. Iyaba amategeko  yakurikizwaga  uko bikwiye, uyu  mugabo yahanwa  na  art.140  yo  mu  gitabo  cy’amategeko  ahana  mu  Rwanda  ku gifungo  kuva  ku  myaka 5 kugera  ku  cya  burundu.

Banyarwanda  banyarwandakazi, kumena  amaraso  cyari  ikizira mu muco  w’abanyarwanda  aliko  hari  umugani  uvuga ngo ‘’umwera  uturutse  ibukuru  bucya  wakwiriye hose’’. Ntibyumvikana  ukuntu  muli  izi  cases  mbagejejeho z’ubwicanyi  hari  nahagaragaramo   uruhare  rw’abayobozi! Ari  nayo  mpamvu  ku  ruhande  rw’abaturage  nabo  basigaye  barahagurukiye  kujya  birwanaho uko  bashoboye. Ubu  bugizi  bwa  nabi  biragaragara ko  buba  bwateguwe  bugashyirwa  mu  bikorwa. Iri  ni  ihohoterwa  rivanze  n’ubwicanyi  bw’ikirenga! Birasaba  ubutabera  bwigenga  kuri  bose  butarebera  agatsiko  k’abantu  runaka  gusa!

Banyarwanda  banyarwandakazi, nguwo umuhigo besheje, abadepite bacu  mu  kugeza  abanyarwanda  ku  byiza  bya  démocratie.

Byanditswe  kuwa  25 ugushyingo 2015, na:
A.Ben  Ntuyenabo,Kigali-Rwanda.

Ibijya  gucika bica  amarenga. Ubuhanuzi bw’intambara mu Rwanda bwatumye bamwe bahunga

réfugiés_0Muli  iyi  minsi  hano mu  Rwanda, mu  turere  dutandukanye  n’umugi  wa  Kigali; haravugwa  abantu bavuga  ko  ari  abahanuzi  b’Imana  bakwirakwiza  amakuru  bavuga ko  hagiye  kuba  intambara  ikomeye  mu  Rwanda, ibyo bigatuma  bamwe  baratangiye  gukuka imitima  ariko  bafata n’icyemezo cyo  guhunga  igihugu, abandi umugoroba  washyika ndavuga  hano mu  mugi  wa Kigali  ugasanga  buri wese  arwana  no  kugera  aho  ataha  bwangu; ari  abagendesha  amaguru  cyangwa  abifite  bagendesha  amamodoka  yabo usanga bose basa  nabatanguranwa  mu  gutaha,  dore ko  naho ibiciro  ku  modoka  zitwara  abagenzi  byiyongereye bamwe basigaye  bagerageza  gutaha  n’amaguru; urugero  hano mu mugi  wa  Kigali  umuhanda  uturuka  Gare (ville) – Nyabugogo-Gatsata-Karuruma.

Ahandi  Quartier commercial – Mosquée Biryogo-Nyamirambo, aho  hose  usanga  ari  urujya n’uruza  rw’imidoka  n’abanyamaguru  hakiyongeraho  noneho n’abazunguzajyi babandi bacuruza  imbuto, imyenda n’ibindi…baba bagendagenda  ahantu  hose, ku  tubari, mu ingo etc….ibyo  byose bakabikorana  impungenge  nubwo bwose hirya no hino kuli iyo mihanda haba  harangwa  abasilikare  n’abapolisi  ndetse  na Dasso.

Ngarutse  rero  kuli  abo bahanuzi, mu  kagali  ka  Gahunga, mu Karere  ka Gasabo,  abaturage  bamwe  bamaze  guhungira  mu  gihugu  cya  Ouganda kubera abapentenkote  b’abarokore  ngo bababwira  ko  ibintu  hano  mu  Rwanda  bigiye  gucika, ko imbere  aha  hari  chorale  ikosora  akaba  ari  intambara  ikomeye  igiye  kuba  mu  Rwanda. Ubu haravugwa  kandi  abandi  bagenzi  babo  bagera  ku  9  bamaze  gutabwa  muli  yombi  mu  Karere  ka  RUTSIRO, nabo kubera  gukwirakwiza  bene  ayo  makuru  bemeza ko mu  Rwanda  hagiye  kuba intambara  ikomeye; abo bantu  9  bakaba  barafashwe   muli  iki  cyumweru  gishize  bazenguruka  urugo  ku  rundi  mu Mirenge  itandukanye yo muli  ako  Karere  ka  RUTSIRO  irimo  RUHANGO, GIHINGA, NYABIRASI  ubu  bakaba  bafungiye i Karongi.

Cpt. Geofrey  Kagame  ukuriye ingabo  muli  ako karere  ka  Rutsiro, kuli telefoni  yagize  ati :’’U Rwanda  rufite  Imana  nta mpamvu  yo kugenda bavuga ko batumwe  nayo; akomeza  avuga  ko nta ntambara  ihari  kandi ko  nta  nizabaho kuko  u  Rwanda  rufite  umutekano  usesuye  byongeye kandi ingabo  ziri maso, ati  utifuriza  u  Rwanda  amahoro  ni  Inyangabirama’’. Akaba  asaba abaturage  kuba  maso  no kwima amatwi  abo  bantu  bashaka  kubashora  mu  buhunzi.

Umuyobozi w’akarere  ka  Rutsiro, Bwana  Gaspard  BYUKUSENGE  yadutangarije  ko abo  bantu  biyita ko  batumwe  n’Imana  bafashwe  koko bakaba  bari  mu maboko  ya  police, ati  bageze  muli  aka Karere  ka  Rutsiro  baturutse  mu  mujyi  wa  Kigali, bagera  i  Rubavu na  Nyaruguru, aliko ntibajya bagera  mu  nsengero  cyangwa  muli  za  paroisses  hari  abantu  bajijutse  ahubwo biyegerezaga  abaciriritse  bakabakusanya  bagahita  batanga  ubwo  buhanuzi  bwabo.

Banyarwanda  banyarwandakazi, aba  bahanuzi  barimo  kugaragara  cyane  cyane  mu  matorero  y’abapentekote (abarokore); ibi  kandi bikaba  byaragarutsweho  n’uhagaraliye  itorero  ADEPR mu  Rwanda  ku munsi  wo  kwizihiza  isabukuru  y’imyaka 75  ya  Yubile  iryo  Torero  rimaze  rishinzwe , aho  Rev. Pasteur  SIBOMANA  Jean, imbere  y’umushyitsi  mukuru  Ministri  w’ubutegetsi  bw’igihugu  Bwana  KABONEKA  Francis  nk’intumwa ya  Leta muri  uwo muhango; yahamagariye  abakristo  ba  ADEPR  kwirinda   abahanuzi  b’ibinyoma babagana  akaba  yaragaragaje ko  ari  abashaka  kubavangira, yakomeje  agira  ati : ‘’Nk’umufatanyabikorwa wa  Leta; abayoboke b’itorero  mpagarariye  basabye  Prezida  Kagame  Paul  gukomeza kuyobora u  Rwanda’’, akomeza  agira  ati :’’Nyakubahwa  Mushyitsi  Mukuru  ndagira ngo  mbahe  ubutumwa bw’abakristo  bari hano  n’abandi batari  aha  bifuza  gukomeza  kuyoborwa na  Prezida  wa republika dufite  ubu  Kagame  Paul’’.

Nk’abakristo  b’Itorero  rya  Pentekote  mu  Rwanda, twifatanije  n’abandi  banyarwanda  gukomeza  gushyigikira  ibikorwa  byose  by’ubuyobozi  bwiza  dufite.

Ministri   KABONEKA  nk’uhagaraliye  gouvernement  nawe  ati : ’’Itorero  ADEPR  ni  umufatanyabikorwa  mwiza  wa  Leta, igihugu  kizakomeza  gufatanya nawe  mu bikorwa byose yiyemeje haba  mu  iterambere  ry’abakristo  n’abanyarwanda  muli  rusange, akomeza  agira  ati : ‘’Hamaze kugerwaho  byinshi  k’ubufatanye  bwa Leta, amadini  n’amatolero  nyuma  ya  génocide yakorewe  abatutsi  1994  igikenewe  ubu  ni  ukubisigasira’’.

Banyarwanda  banyarwandakazi, mwiyumviye  ayo magambo  y’abo bayobozi, by’umwihariko  aya  rév.pasteur  SIBOMANA  Jean! Ni  ubutumwa butajyanye na gato  n’umunsi  nyamukuru  w’abakristo!, ese  koko nk’abakristo  ba  ADEPR  twemere  tujye  dufatanya  iyogezabutumwa  na  politiki? Jye  nsanga  twahitamo  umwami  umwe  aho  gukeza  babili. Cyangwa  ku  mubare  w’amadini  n’amatolero  dufite mu  Rwanda  bishoboka twakwongeraho  Itorero  ry’Imana  rishya  tukaryita  FPR aho  kuba umutwe  wa politiki! tutarinze  kujya tubinyuza  mu  yandi  matechnika!  Ibyo  byose rero  banyarwanda banyarwandakazi, iyo  ubisesenguye usanga  ari  uburyo  bwo  gucinya  inkoro  ku uwariwe  wese  wiyemeje  kuba inkomamashyi.

Byanditswe  ku cyumweru taliki  ya 22/11/2015, na:
A.BEN  NTUYENABO, KIGALI-RWANDA.

BARAZIRA  IKI?

Des réfugiés rwandais au Sud-Kivu/radio okapi.

Imyaka  ishize  ari  25; abo  nta  bandi  ni  impunzi  z’abanyarwanda, impinja, abana  babangavu, abasore  n’inkumi, abagabo  n’abasaza  buzuye ahanini  mu mashyamba  ya  republika  iharanira demokrasi  ya  Congo (DRC) barara  banyagirwa ijoro n’amanywa batagira  gitabaza!

Aliko  se  banyarwanda  banyarwandakazi, niba  koko  icyaha  ari  gatozi bariya  bana barazira iki  ko  batari  bakavutse, abandi  bafite  imyaka  itarenze ibili  mu gihe  Génocide yakorwaga? Kubona n’umuryango  mpuzamahanga warageze  aho  ukaruca  ukarumira! ni akumiro! akaje  karemerwa  aliko nanone  ntagahora  gahanze!

Igiteye  agahinda  kurusha  ni  ukuntu  Ministri  w’u  Rwanda  ushinzwe impunzi  n’ibiza  nawe  wigeze  guturana  nabo  mu buhungiro, Mme Mukantabana  Séraphine ubona  nawe  nta mpuhwe  abafitiye  na gato  akaba yifuza ko  bataha  bamanitse  amaboko  kandi  bakabanza  kwozwa  ubwonko igihe  nibura cy’amezi  3  ahitwa  I  Mutobo  mu  majyaruguru  y’u  Rwanda, akaba  aherutse  no  gutangaza  ko  statut  y’ubuhunzi  ku  mpunzi z’abanyarwanda  ziri  mu  bihugu  bitandukanye  ku mugabane  w’isi  igomba kurangirana  n’italiki  ya  31/12/2017.

Banyarwanda banyarwandakazi, twibutse  ko  umuryango  FPR  wabayeho nyuma  yo  kumara  imyaka 30  kw’impunzi  z’abanyarwanda  mu  buhungiro, bamwe  bataragiraga  n’inkambi  babamo, abandi  bibera  mu  myobo nk’amafuku, barahejwe  kwongera kuzakandagiza  ikirenge  mu rwababyaye, aliko  igihe  cyarageze  Iyabaremye  irabagoboka  barataha  nubwo  bamwe muribo  bongeye  guciribwa  iyamahanga  kubera  umwiryane  no kwikubira  kwa  bamwe,  byatumye  bamwe  banahasiga ubuzima.
Ingoma  rero  zisa  ntacyo  zipfana (iyi  yo  irarenze!!)  niyo mpamvu ibiramambo  n’abandi  nabo  nta  kabuza  igihe  nkicyo  kigomba  kubashyikira. Ministri  Mukantabana  we  na  FPR  yawe  nabagira  inama  yo  kunamura icumu  naho  ubundi  haragowe!!. Icyo  wifuza ko  batagukorera  nawe ntukakifurize  undi.

Impunzi  z’abanyarwanda ibihumbi 250  bivugwa ko zibarizwa  mu mashyamba  ya  Congo-Kinshasa  by’umwihariko, izindi  muli  Amerika, uburayi, hirya  no  hino  ku  isi  bose  ni  abana  b’u  Rwanda. Igihe ni iki  kuli FPR  cyo kumva ko  twese  turi  abavandimwe, tugomba  kwicarana tugasaranganya  bike  cyangwa  byinshi  twarazwe    n’abakurambere nkuko ibimenyetso  bibyerekana. Iyaduhanze  yarangije  guca  urubanza! ntitukabe ba  birushywanubusa! Mugire  amahoro.
Byanditswe   kuwa  21/11/2015, na :
A.BEN  NTUYENABO, KIGALI-RWANDA.

Rwanda: Kiliziya   Gatolika  mu  Rwanda  irasinziriye.

Musenyeri S. Mbonyintege. Yitanguranijwe mu gusaba  imbabazi bitari ngombwa!

Musenyeri S. Mbonyintege : yitanguranijwe mu gusaba imbabazi bitari ngombwa!

Mu nama  yahuje  abakuru  b’amatorero  n’amadini  na  Ministri  Kaboneka  Francis  w’ubutegetsi  bw’igihugu  muli iki  cyumweru gishize ; Ministri  Kaboneka  yaburiye  abiyita  ko  ari  abakozi  b’Imana  bagamije  izindi nyungu zabo  ko bagiye  kujya  bafatirwa  ibihano, agakomeza  avuga ko hakiri  n’icyuho  mu  uguhuza  hagati  ya  leta  n’amadini, ati urugero  hari  ibyo  tujya dukora aliko ugasanga  tubikora tudahuza. Ati  ubu  mu  gihugu  hose harabarwa  amadini  714  n’imiryango  ishamikiye  ku madini  550,   muli  miliyoni 12  z’abanyarwanda.

Muli iyo  nama kandi  hagarutsweho  inkuru  yari  imaze  iminsi  mu bitangazamakuru  ya  bamwe  mu  bakuru  b’amadini  bamaganaga  icyemezo  cy’abadepite cyo  kudashyira  ijambo ‘’Imana’’ mu  itegeko-nshinga  rivuguruye  rya  republika  y’u  Rwanda, barimo  Réverend  père  Antoine  RUTAYISIRE, GITWAZA, Mgr  MBONYINTEGE  Smaragde n’abandi….., ni muli  urwo  rwego  muli  iyo  nama  Mgr  Smaragde  Mbonyintege, umushumba wa  Diocèse  ya  Kabgayi  akaba  na  Prezida  w’inama  y’abepiskopi  ba  Kiliziya  gatolika  mu  Rwanda  yafashe  ijambo asaba imbabazi  avuga  ko  yasakuje  yamagana  icyemezo  cy’inteko nshinga-mategeko  nk’abandi banyamadini  atabanje  kubitekerezaho.

Mu minsi  ishize  rero  ubwo abadepite  bajyaga  impaka  ndende  mu  kudashyira  Ijambo ‘’IMANA  ISUMBA  BYOSE’’  mu itegeko-nshinga  rivuguruye  ry’u  Rwanda, nibwo  benshi  mu  banyamadini babigarutseho  babyamagana  ku mugaragaro  bagira  bati ’’ibyo  dukora  byose, yaba igihugu, uwariwese  byose  tubikesha  Imana, niyo yaturemye  kuko  isumba byose nta mpamvu  yo kuyijyaho impaka  bene  ako  kageni!!’’.  Yewe  na  bamwe  mu  badepite ntibari  bashyigikiye  mu kwemeza  iyo  ngingo!

Jye  nkaba  nibaza  igihe  abandi  banyamadini bazasabira  imbabazi  uretse  Mgr  Simaragde  wa  Kiliziya  gatolika  witanguranijwe mu kuzisaba  bitari ngombwa!

Nyuma  yizo  mpaka  zose  rero   Prezida  Kagame  yivugiye  ubwe  ko izo  mpaka  zitari  ngombwa kuko ngo  ‘’guhindura  itegeko-nshinga  atari  ukwandika ibitabo  by’ivanjiri’’, (murumva  icyo yashatse kuvuga) bikaba  byumvikana ko  nta mpamvu  nimwe yatumye  Mgr  Simaragde  afata  iya mbere  mu kubisabira  imbabazi. NIbyo  navugaga  rero  ko  Kiliziya  gatolika  isa  nisinziriye kuva  aho  Génocide  ibereye  mu  Rwanda, Kiliziya  ikahatakariza  intama  zayo  zitagira  ingano  hakiyongeraho  nugushinjwa  kwa  hato na hato  na Leta ya FPR  kuba yaragize  uruhare  runini  muli  génocide  yakorewe  abatutsi  n’abandi  batavugaga  rumwe  nayo byongeye  kandi  ntinabisabire  imbabazi, byatumye  muli  iyi  myaka  25  ishize  yose  Kiliziya  gatolika  yitwararika  mu buryo  budasanzwe  kubera  amagambo  akarishye  y’abanyapolitiki  batandukanye  bo  muli  FPR bayishinjaga.

Kiliziya  gatolika  ikaba  yarafashe  umurongo  wo  kugenda  biguruntege  yibanda  ahanini  kwiyogeza-butumwa , uburezi  no gufasha  abatishoboye  mu  gihe  cyose  Leta  ya  FPR  izaba  igitegeka  u  Rwanda.

Ni  akaga  gakomeye  kubona  Agaca  kakumaraho  abana  b’inkoko  ugahindukira  ugakoma  yombi!! ntugire  nicyo  unabihingutsaho  ngo  utavaho  ukoma rutenderi! ni ukwihangana  gukomeye  aliko  birababaje  pe!

Byanditswe  kuwa 18/11/2015 na:
A.BEN  NTUYENABO,
KIGALI-RWANDA.

Ntawihuta nk’uwayobye

Kagame_PHashize iminsi hahita ibiganiro binyuranye bivuga kubijyanye n’ibyo bise « guhindura itegekonshinga » .Mu magambo atangwa usangamo impirita nyinshi , guhubuka ndetse no gushyanukana umuvuduko uteye impungenge. Aho kugaragaza aho itegeko risanzwe ryaba ribangamiye igihugu cyangwa umuryango nyarwanda muri rusange , usanga ahubwo abantu bibanda mugutakana ibikabyo byinshi Perezida Kagame Paul, nk’umuntu udasanzwe, kuburyo byanteye kwibaza aho u Rwanda rurimo kugana.Ngo atambutse abandi banyarwanda bose kuburyo akiriho ntawe bahiga?  Ngo  afite uburenganzira bwo guhindura amahame ibihugu bikoresha n’Isi yose igenderaho,ngo kko ariwe, bigatuma u Rwanda rusumba ibinhdi bihugubyose ? Ngo Kagame Paul ni ikirenga, ngo asigiye na Yezu Kristu ?!!

Hari ibintu umuntu muzima yumva akabyibazaho kandi akiyemeza kudaterera iyo, ngo bitazaba nabi akababazwa n’uko yabibonye ntagire icyo akora. Nanjye iyo numvise ibivugwa, mbona ibintu bitoroshye ; cyane cyane ko ababivuga mbona bazineza ibyo barimo; ahubwo ko akenshi baba bagamije guhuma amaso  rubanda idasobanukiwe . Nasubiye mumateka ngo ndebe  umutegetsi twafatiraho urugero mu rwego rwo gufasha Abanyarwanda guhumuka bakirinda guhubukira kurohama.   Mu by’ukuri mu mateka  hari benshi bitwaye nka Kagame. Ndetse n’ubu dusanga adatandukanye cyane n’abategetsi bamwe na bamwe bo mu karere kacu. Hose banyotewe demukarasi, hari ukwigwizaho umutungo gukabije, abategetsi basahura ibihugu byabo,  hari ubutabera buke, no gukabya gukandamiza abaturage…

Banyarwanda rero nibura nimurebe mu Kinyarwanda maze mwibukeko “utazi ubwenge ashima ubwe” mureke kohoka mu nzira y’ikinyoma, ibikabyo byo kwiyemera no kwirata gusa itazabata ku gasi? Kandi ntimwihutire kuvuga no kuyoboka  buhumyi mudashishoje kuko burya ngo “ntawihuta nk’uwayobye”.

Urugero nafashe ni urw’umugabo Nelson Mandela tuzi twese. Gusa mbere yo gukomeza reka nisegure kurubyiruko nabwiye umushinga w’iyi nyandiko rukanseka cyane .Barambwiye ngo nubwo bikundira Kagame Paul ngo ntibabona aho umuntu yahera amugereranya na Mandela;ngo nange singakabye .Nge nabirenzeho ngirango gusa nerekane isura y’umutegetsi mwiza kandi ngo abantu bose babashe gusobanukirwa ko Kagame Paul adashobora kuba na gato umuyobozi uboneye, bihereye ku matwara amuranga.

Mureke  twibaze. Niba Kagame Paul ameze uko avugwa,Mandela yaba yari iki  mumaso yacu? Naho  se niba Mandela yari uko tumuzi, aho ibyo tuvuga kuri Kagame Paul ntibyaba ari amahomvu,maze kumukurikira bikaba ari nko kwanga ukuri nkana no kwirahuriraho  umuriro ?

Nelson Mandela na Kagame Paul bose ni abanyafurika b’abaperezida barwaniye kubohoza bene wabo barenganaga; kandi babigeraho babona instinzi,buri wese mu nzira ze. Ntatinze kuri ibi ariko, nubwo biboneka ko aba bagabo hari bike bahuriyeho barananyuranye cyane kuburyo uwashaka guhitamo uwakoresheje inzira nziza muribo, atakwibeshya ,keretse abigira nkana.

Mu nkomoko navugako Nelson Mandela yavaga mu bakene ariko kandi bihagazeho kuko se yari umutware mu bwoko bwabo, ariko ntiyabikangishaga. Kagame Paul nawe inkomoko ye ntihambaye cyane ariko we yibwira ko kuba yarababaye bimuha kuba igihanganjye ngo kuburyo yanazungura umwami nk’igikomangoma rwose cyavukanye imbuto!

Nelson Mandela yarezwe neza ajya mu mashuli kandi n’ubwo yari akandamijwe n’abazungu yarize aramenya ndetse araminuza. Kagame Paul nawe yararezwe, yaranize. Ariko abamwumva avuga bashidikanyako yaba yararezwe neza; kandi niba wenda ataraminuje mu mashuli , si ikosa kuko yari impunzi n’ubwo hari benshi babubanyemo ,ndavuga ubuhunzi,bitabujije kurangiza za kaminuza.

Mu Kinyarwanda  ngo “imfizi ibyara uko ibyagiye”; ngo “ntanutanga icyo adafite” ariko nanone ngo “ubugabo buva hasi”. Buriya  Nelson Mandela uwo yariwe ari muto, niwe yabaye mu byo yakoze nubwo amateka yamukozeho akanamuvangira. N’undi ni uko.Ngaha rero dore inzira ebyiri zihabanye.

Inzira ya  Nelson Mandela yabaye inzira y’amahoro kuko ariyo yari amuri mu maraso. Inzira ya Kagame Paul yabaye iy’intambara kuko ariko ateye.Tutarondogoye, buri wese  mu magambo n’ibikorwa bya niho dusanga ibigaragaza imyumvire yabo ndetse bikanaduha gusobanukirwa n’imigirire ya buri muntu.

Nelson Mandela  yasobanuye uko yumvaga ibintu, bigatuma umuntu yahita yibwira uwo yari we akanumva imvano n’ishingiro ry’imiyoborere ye y’ indakemwa . Dore rero impamvu zihagije tuvuga ko yategetse neza,kandi bitaramutwaye igihe kinini ngo abe yanagwa muri wamutego mutindi wo kugundira ubutegetsi. Ntiyanategereje yewe na manda ya kabiri kuko yari amaze gutanga ikirekezo kiza kandi akinguriye buri mwana wa Afurika yepfo amahirwe angana n’ayabandi.

Kagame Paul nawe ngirango ibye bimaze gusobanuka ,kuburyo uretse gutinya kuvugisha ukuri, ntawuyobewe ko ubutegetsi bwe ntakigenda, kuburyo ubu arimo ashaka uko yabwizirikaho ngo kugera apfuye!Impamvu nuko ibibi byabaye byamaze kumutanga imbere kuburyo atazi icyo yavuga aramutse ibiryojwe atagifite ubudahangarwa. Aha ariko ntitwibagirwe hari n’ibyo nawe yaba yaragerageje kugeraho byiza nubwo aribyo bike.

Nelson Mandela yaravugaga ati narwanyije ubwikanyize bw’abazungu ndwanya n’ubwikanyize bw’abirabura .Ati umugambi wanjye mukuru wari uwo kubaka umuryango wisanzuye kandi ufite demukarasi ,kuburyo bose babana mu mudendezo kandi bafite amahirwe angana.

Kagame Paul we ntagaragaza neza abo yarwaniye ;rimwe ngo ni abanyarwanda ,ubundi ngo Afurika,n’ubwo yivugira itsembabwoko ryakorewe abatutsi ;ntiyerura ngo yemeze ko ubwoko bw’abatutsi bubaho ngo anature avuge ubwoko bw’abahuru kandi ngo aharanire inyungu za bose.

Nelson Mandela yaravuze ati:Isomo twakuye mungorane twabayemo igihe kirekire rituma tugomba kubaka umuryango abantu b’isi yose bazishimira.Arongera aca iteka ati :ntibikabe,ntibikabe mugihugu cyacu ntibizongera kubaho aho umuntu akandamizwa n’undi muntu.

Kagame Paul ahora gusa yishongora akavangavanga abantu ababi n’abeza ,akabogama akibwira ko hari abantu baruta abandi ndetse akagena n’imikorere aho we n’abe aribo bagomba kugenera abandi bose uko bagomba kubaho.

Nelson Mandela ati tuzakora ubumwe buzatuma twubaka umuryango aho Abanyafurikayepfo bose ari abirabura ari n’abazungu bazajya bagenda bose bemye,nta bwoba mu mutima,kandi bizeyeko uburenganzira bwabo bwa kiremwamuntu budashobora guhungabana; ati tuzubaka igihugu cy’amahoro kibereye amabara yose n’isi yose.

Kagame Paul ngo ni igihangange hazakorwa ibyo ashaka n’uko abishaka; nta gahutu nta gatutsi gatwa we rwose ni ibindi.Hari abagomba kugera I Kigali nabobahahiga amanywa n’ijoro,hari abaciriwe ku Iwawa ,ntawugipfa kwirahira se ,ntawukitabaza inshuti z’umuryango kuberako ngo bamwe babaye umwanda n’ibigarasha. Ariko igikomeye cyane ni uko mugihe Isi irimo iba umudugudu Umunyarwanda   we atakizerwa no mubihugu bituranyi kuburyo imipaka yahoze ari amasangano aduhuza n’abandi ,ubu yahindutse inkiko z’ irasaniro.

Nelson Mandela ngo yemeragako  umuntu ukandamiza abandi nawe akeneye kubohoka nkabo; akagira ati umuntu ubuza undi uburenganzira bwe aba ari imbohe y’urwango,aba aheranwe n’ibihindizo by’urwikekwe, aho kuba imfura aba ari imfunya ku mutima. Ibi byatumye akorana neza n’abari baramutoteje bagera kumwanzuro w’amahoro .Yahoberanye n’uwamuhemukiye.

Kagame Paul yemerako ubangamira mugenzi we akwiye gusa urupfu,ngo yanakoresha kinubi yica isazi. Iyo urebye neza niyo mpamvu agira inzika , agashobora guhora, aho kubohora abatsikamiwe n’ababatsikamiye. Ahubwo ubona ameze neza nk’uriya Mandela avuga ko atari imfura. Ibi nibyo byamuteye kudategereza imyanzuro y’imishyikirano , agahitamo gucura inkumbi abo bashyikiranaga ngo kuko yakekaga ko nabo bashobora kumuhitana gusa.Ubu asigaye anahiga ibyegera bye n’abajyanama be ndetse n’abavandimwe.

Ubundi Nelson Mandela ngo ikintu kimwe cyamubabaje ni uko atigeze aba icyamamare ku Isi mu mukino w’iterana makofe. Ni ukuvugako igihe yarwaniraga ko abanyafurikayepfo banganya amahirwe yashakaga ko buri muntu yajya anakora  icyo akunda kandi cyamufasha. Aha bitwibutse ukuntu yahereye ku ikipe yabo ya rugubi (rugby)kugirango yunge bene wabo.Abirabura mbere ntibayibonagamo kuko yari igizwe  n’abazungu gusa.Mugihe gito abonye ko bamaze kumva ikcyerekezo gikwiye, yareguye aregama ,arekera abandi banyafurikayepfo nabo bashyiraho akabo nanubu biragenda neza.

Kagame Paul we ngo ikimubabaza kuruta ibindi ni uko  atabamariye mo umujinya wose, ngo abamarire ku icumu kuburyo hari nabakigaruka bikaba ngombwa ko bakorana! Ni ukuvugako akibirwaye kuburyo aziha igihe gihagije ngo agere ku mugambi we. Mwibuke avuga ko ngo kumena amazi yuzuye ingunguru byagorana; ngo we azayavoma buhorobuhoro mpaka ayacogoje . Mugihe kirekire amaze ,arabona ko umugambi we atarawugeraho none agiye kwiyongeza kandi ngo ntawundi nkawe wabaho ngo azawurangize. Igihe bitaragerwaho azatsimbarara ku butegetsi ngo wenda azabuzire .

Maze rero Banyarwanda bavandimwe kuyavuga siko kuyamara .Gusa nafashe ingingo nke kuri bariya bagabo bombi ngo mbibutseko twibeshye mu gihe cyashize bikatugeza kure tutakekaga.Nkaba numva rero tudakwiye kugwa mu cyobo kabiri. Ngo Kagame Paul ni rudasumbwa ngo asigiye na Kristu ? Mboneyeho no kwibutsa uwabivuze ko Ubwami bwa Kristu atari ubwo kuri iyi si kandi ko we ataje ngo bamupfire nk’uko numvise babibwira Kagame, ahubwo yaje kudupfira ,ngaho niba Kagame ari mwiza nahare iyo ntebe ajye munka ze niba atarabeshyaga igihe yabivugaga.

Mu kwanzura ,ndagira nti “ akaburiye mu isiza ntikabonekera mu isakara”. Kagame yatangiye nabi akomeza nabi, azarangiza nabi. Bibiri nagatatu baduteye igipindi ngo Kagame Paul natorwa amahoro azaza haba haje Gacaca n’ibyayo; ngo ifaranga rizaboneka ,uko byabaye twarabibonye none ngo  niwe mahirwe y’u Rwanda ni mumureke akore ibyo ashaka?

Icyakora niba ashigaje igihe cyo kwihana no kwigorora mu byo yangije, twese tuzamutora.Gusa ntakizere igihe yica ba Karegeya na ba Rwigara,igihe agihiga ba Kayumba  agafunga ba Ingabire na Mushayidi na bagenzibabo bazira politiki, igihe akiyemerera ko abereyeho guhangana ,ikigambiriye kubarasa kumanywa y’ihangu; nge nabwira Abanyarwanda nti nimukenyere mukomeze kandi ijwi rya rubanda Imana iraryumva.

Kagame Paul yarivugiye ngo ntawambuka ikiraro atarakigeraho ;none iyo ndebye banyarwanda ingufu zakoreshejwe ngo abaturage bikorere ibikarito by’impapuro bazijyana I Kigali kandi amaposita akora,nkumva uko banyemeza ko mukanya nk’ako guhumbya Abanyarwanda ngo hafi ya bose bagize igitekerezo kimwe,bakakivuga mu gihe kimwe, mu buryo bumwe ngo Kagame agume ku butegetsi none n’inzego zose zikaba muminsi mike gusa zimaze kubisinyira ndababwiye ngo” ntawihuta nk’uwayobye”.Nimukanguke duhakanire Kagame Paul kunyura iriya nzirakuko imeze nk’imwe y’ubwato mu muhengeri.

Padiri Athanase MUTARAMBIRWA

 

RWANDA/KAYONZA (KIBUNGO) : GUSENYERA  ABATURAGE  BIRABANDANYIJE 

destruction maison pygméesNi  akarengane  pe!  mu gihe  abarebera  hafi  iby’imyubakire  basanga ko  igishushanyo-mbonera  cyahawe  umugi  wa  Kayonza (Kibungo)  kitajyanye  n’ubushobozi  bw’abaturage  bahatuye  bityo  bagasaba ko  hatekerezwa  ikindi;  umuyobozi  w’intara  y’uburasirazuba  Mme  Odette  Uwamariya  arihanangiriza  abaturage  abasaba  kujya  bakulikiza  amategeko  agenga  imyubakire  akanongeraho  ko  abayobozi  bazajya  bakingira   ikibaba  abubaka  muli izo  nzira  zinyuranijwe  n’igishushanyo-mbonera  bazajya  bakatirwa  urubakwiye; ati  biragaragara  ko  ayo  mazu  yubakwa   haba  harimo  uruhare   rw’abayobozi   barya  ruswa  n’abaturage  bafite  imyumvire  idasobanutse  barara  bubaka  ijoro  ryose  abandi  babumba   amatafari  bayahishe.

Ikibabaje  abo  baturage  cyane  rero  ni ukuntu  basabwa  gusenya   mu gihe  bazubatse  ubuyobozi  burebera   zikarinda  aho  zuzura  ndetse  zimwe  mulizo  zaranatuwemo. Nabajije  umunyamabanga  nshingwa-bikorwa   w’akagari   ka  Nyagatovu  ho  muli  secteur  Mukarange, SEBINEZA   Kiyonga  ansubiza ko  ahanini  ari  abaturage  bananiza  abayobozi   bakanga  gukulikiza  amategeko  agenga  imyubakire.

Umuturage  umwe   mu basabwe  gusenya   utarashatse  kwivuga  izina  yantangarije  ati’’ urumva  umuntu  aba  yarafashe  amafranga  ya  Banki! Ubu  se  koko  mbigenze nte? Ko ntawe  natakira ! tumaze  kumenyera  kurenganywa!  ati   ubu  rwose  sinzi  icyo navuga, hasigaye  gusaba  Imana  ikagira  uko  itugenza’’.

Kugeza  ubu  hakaba  hamaze  gusenywa   inzu  zigera  kuri  30,  10 muri zo  zaruzuye  na banyirazo  bazibagamo. Ikindi  kigaragara  ni  ruswa  ivugwa  muli  iryo yubaka  cyane  cyane  mu  bayobozi  b’ibanze   kimwe  mu  ndandaro  y’ibyo   bibazo,  nkuko   Mme  Odette  w’intara  y’uburengerazuba  nawe  ubwe  abyemeza, akavuga  ko  bagiye  gushyiraho  ingamba   zuko  umuturage  azajya  asenyerwa  ari   uko  n’umuyobozi   wamukingiye  ikibaba  abihaniwe.

Banyarwanda  banyarwandakazi,  wumvise  amagambo   y’uwo  muyobozi  wakwibaza  uti   ese  noneho  ko  bavuga  ko  ‘’Umweru  uturutse  ibukuru  ukwira  hose’’  aho  ntiyaba  agiye  kwikoraho  bitewe  nuko  akarengane  na  ruswa  muli  iki  gihugu  bisa  n’ibyaherewe  umugisha  ikambere!

Gusa  ntawakwirengagiza  akarengane  karenze  bitavugwa  muli   iki  gihugu  cyacu, ubwo  twabazaga  umuyobozi   wa  transparency  international  ishami  ry’u  Rwanda (TI-R)  icyo  abivugaho;  Mme  INGABIRE  Marie  Immaculée  yatubwiye  ko  mu  gukemura  ibyo  bibazo  ahanini  bo  bashinzwe  ubuvugizi  no  gukulikirana  mu mizi  uko  akarengane  kakozwe  noneho  bakabishyikiriza   inzego  z’ibishinzwe  z’ubutabera   byananirana  bigashyikirizwa  uwego  rw’umuvunyi. Akomeza  agira  ati  nkubu  tuzi  twese  ko  inkiko  gacaca  zarangije  imirimo yazo  aliko  hanze  aha  hari  abafite  imanza  zaciwe  nabi  barenganijwe,  bagakatirwa  imyaka 40 cyangwa  burundu  bikaza  kugaragara  ko  urubanza  rutanabayeho! Abo  bose  tukaba  twabasaba  kujulirira  inkiko  zisanzwe  kuko  nyine  iza  gacaca  zarangije  imirimo  yazo  natwe  tuzakomeza  kujya  tubavuganira  kuko  ariyo  nshingano  nyamukuru  y’umuryango   duhagaraliye.

Ni  muli  urwo rwego  bamwe  mu  baturage  barenganijwe  mu  manza  zinyuranye, basaba  umuyobozi  wa  TI-R  kubabera  umuvugizi  kwa  Prezida  wa  Republika  bakemererwa   gusubirishamo   imanza  zabo  zose  kugirango  barebeko  babona  ubutabera  bwuzuye. Ngaho  rero  ibibazo byaranze  ubutabera  bwa  Gacaca  ni  ingorabahizi!  Mme  Ingabire  yijeje  ababagana   bose  ko  bo batajonjora  ati  tuzakomeza  ubuvugizi  bwanyu  aliko namwe  mujye  mutubwiza  ukuri  ku bibazo  byanyu  kugirango  tubone  uko  tubikulikirana  kugeza  bikemutse.

Byanditswe   ku wa  12/11/2015, na :
A.BEN  NTUYENABO, KIGALI-RWANDA.

Rwanda : FPR irahamagarira abanyeshuri kurwanya abavuga nabi ubutegetsi bwayo

fprKuwa 07/11/2015 muri kaminuza yigenga ya Byumba (IPB) ishami rya Kiramuruzi riherereye muri Gatsibo  habereye inama ya FPR aho umushyitsi mukuru yari umugabo witwa Ntegera Patrique ukora mu nzego za FPR mu karere ka Gatsibo.

Ubwo nyine bategetse  abanyeshuri bose guhagarika amasomo ngo bajye muri iyo nama. Ubwo abarimu n’abanyeshuri bose bateranira muri salle kumwumva ubwo indirimbo zisingiza Kagame nizisingiza FPR sinakubwira.

Uwo mugabo yavuze amagambo menshi cyane ariko ay’ingenzi ni aya akurikira:

Yagize ati mugomba guhagurukira guhangana n’uwariwe wese ushaka gusenya urwanda. Ati ntimukareke umuntu utema ishami ry’igiti kandi ariryo  wicayeho.

Ati Abanyarwanda baba hanze batunzwe no guheha amabyi (mwihangane ndagerageza kubisubiramo nkuko yabivuze)   y’abakecuru, birirwa basebya urwanda bashaka kurusenya. Ati bose rero mugomba guhangana nabo nk’abantu bize mukoresheje imbuga nkoranyambaga nka twita, facebook nizindi.

Akinjira yavuze ko  yishimiye ko abona abagore n’abakobwa aribo beshi ahita abibutsa kimwe mu byivugo by’intore z’abakobwa kigira kiti << mutima w’urugo ni nyampinga ubereye urwanda sinzatesha agaciro uwakanshubije.>> ati kagame niwe wabahaye agaciro ubundi mutagiraga.

Yakomeje avuga ko ubu ari uburezi bwa bose ngo abana bose bariga ngo sinko kubwa Habyarimana higaga igice kimwe. Yatanze urugero rw’ahantu yize i Gahini avuga ngo mbere  umwana yakarabaga akwedura amazuru ngo arebe ko igipfunsi cyakwirwamo  ngo ariko ubu nta moko ari mu Rwanda. Ngo hari umwana w’umuhutu  w’i Butare wabaye uwavmbere none ubu arakora muri presidence.

Yakomeje agira ati ibyabaye 1959 ntabwo byari levolution ahubwo byari ubwicanyi ngo n’abazungu b’ababirigi bagizemo uruhare.  Ngo ibyo byarakomeje kugeza muri za 90 igihe Habyarimana yitwaga petit president, Mobutu akaba frere we, naho Mitera w’ubufaransa akaba pere we.

Yashoje yibutsa abaraho inkuru ya Yona wo muri bibilia wanze gutumwa urufi rukamumira. Ati namwe rero mugomba kwemera gutumwa ibibi ntibikabe murebera nimwanga gutumwa urufi ruzabamira.

Iyi gahunda kandi iri mu bigo byose mu Rwanda aho FPR irimo gukora icengezabinyoma mu bana b’abanyarwanda. Kandi ngo ikaba izakomeza.

Munyumvire namwe ibinyoma n’iterabwoba rya FPR ishyira ku Banyarwanda.

 

Rwanda. Imungu ya ruswa iyogoje itangazamakuru ryo mu rwa Gasabo

radido rwandaNkuko  Ministre  w’ubutabera  w’u  Rwanda  Bwana  Businge  Jonhson  yabitangarizaga  akanama  k’umuryango  w’abibumbye  gashinzwe uburenganzira  bw’ikiremwa-muntu  I  Genève  muli  Suisse  aho  yoherejwe  nk’intumwa  ya  Leta  mu  gutanga  rapport  isobanura ihonyorwa  rya  muntu  ku  birego  birebana  n’u  Rwanda;  yongeyeho  ko  mu  Rwanda  ikibazo  kibahangayikishije  bafite  ubu  ari Itangazamakuru  ku buryo  barikulikiranira  hafi  umunsi  ku  wundi  ngo  ritavaho  rimera  nkaya  maradio  yahozeho  mbere  y’intambara  ya RTLM  aribyo  byatuviriyemo  Génocide   yo muli  1994.

Ibi  Businge  akaba  abivuga  yirengagije  ibirego u  Rwanda  ruregwa  birimo ubwicanyi, gufungwa  kw’abatavuga  rumwe  na  FPR, kutisanzura  mu  bitekerezo, ihohoterwa  ry’ubwoko  bwose  haba  mu magereza cyangwa  ahandi  hatazwi  hafungirwa  inzirakarengane.

Ni  muli  urwo  rwego  hari  icyegeranyo  cy’umuryango  utegamiye  kuli  Leta  urwanya   ruswa  n’akarengane  mu  Rwanda TRANSPARENCY  INTERNATIONAL-RWANDA (TI-R), ku  bushakashatsi   cyakoze  ku birebana   n’itangazamakuru   mu  Rwanda  kuva muli  2003  hatangira  Itangazamakuru   ryigenga  ririmo  amaradiyo, ryakomeje   gukura  aliko  rikaba  rirangwa na  Ruswa   ku buryo bugaragara  ariko  ntibuvugwe  cyane.
TI-R iravuga ko  , mu bakora  Itangazamakuru  388  babajijwe  muli  ubwo  bushakashatsi, bose  bavuze ko  itangazamakuru  ryo  mu  Rwanda ririmo  Ruswa. Abandi  bagenerwabikorwa  cyangwa  abakorana  naryo, muli  1093  babajijwe  nabo  bose (100%)  bemejeko itangazamakuru  mu  Rwanda  ririmo  Ruswa.

Mw’ itangazamakuru  ryo  mu  Rwanda, ubushakashatsi  bwagaragaje ko  abakora  itangazamakuru  ubwabo  bemeza ko  Ruswa y’amafranga (66%)  ariyo  yiganje  cyane  mu  mwuga  wabo, hagakulikiraho  n’icyenewabo (60%), ikimenyane (54%), Ruswa  ishingiye  ku gitsina (43%), no  guhabwa  impano (39%).

Abakorana  n’itangazamakuru  biswe  abafatanyabikorwa  b’itangazamakuru, bemeje ko  Ruswa  y’amafranga  ariyo  yamunze itangazamakuru (72%), igakulikirwa  n’icyenewabo (61%), ruswa  ishingiye  ku  gitsina (49%), ikimenyane (48%), no  guhabwa  impano (35%).
Ubu  bushakashatsi   bwagaragaje  bidasubirwaho ko  ibijya  bivugwa  mu  matamatama  ko  itangazamakuru  ryo  mu  Rwanda  ryamunzwe na  Ruswa  bifite  ishingiro.

Ruswa  kandi  igaragara   no  mubayobozi   b’ibitangazamakuru  mu  gihe cyo  gutanga  akazi  n’ibindi; urugero  kwemera  kuzatanga amafranga   runaka  igihe  uzaba  uhawe  akazi. Wahembwa  nka  800.000frw  nawe  ukagomba  kuzamuha  200.000frw.

Ruswa  nanone  iza  ku  isonga  ni  ugushaka  no  guhabwa  amatangazo  yamamaza (advert). Ku  batabizi, burya  ku bitangazamakuru  hafi ya  byose  mu  Rwanda  bitunzwe  no  kwamamaza(advert), iki  cyiciro  kikaba  cyaramunzwe   na  Ruswa  ku  kigero  cya  (45%) ushingiye ku buhamya  bw’abakora  itangazamakuru  ubwabo,  naho  washingira  ku buhamya   bw’abakorana  n’itangazamakuru  ugasanga ko ruswa  muli  iki  cyiciro  iri  ku kigero  cya  (34%).

 Akenshi  iyo ibigo  bikomeye  bigiye  kuguha  kontaro  yo  kubyamamaza, bigusaba ko  nta kintu  nakimwe  uzabavugaho  kibi.
Ubu  bushakashatsi   bwanacukumbuye  inkomoko  ya  ruswa  ivugwa  mw’ itangazamakuru  ryo  mu  Rwanda  maze  basanga  inzego z’abikorera (private  sector)  arizo  za mbere  mu  gutanga  ruswa, hagakulikiraho  inzego  z’ubutegetsi   bwo  hejuru  muli  Leta, hagakulikiraho  inzego  z’ibanze.
Hari  abanyamakuru  bahabwa  ruswa   n’abayobozi   b’uturere, yaba  ari  gukora  inkuru, akibagirwa  amahame  y’umwuga. Hari  n’igihe abanyamakuru  bahanahana  amazina  ya  ba  mayors  bakunze gutanga   za  ruswa.

Ubu  bushakashatsi  bugaragaza ko   ibitangazamakuru  by’ubucuruzi   cyangwa  by’abantu  ku  giti  cyabo   aribyo  bibonekamo   ruswa (73%)  cyane  kurusha  ibitangazamakuru   bya  Leta (24%).

Ikindi   ubushakashatsi  bwagaragaje  ni uko  ibinyamakuru  bisohoka  ku mpapuro (print  media)  aribyo  birya  ruswa  cyane  hagakulikiraho amaradiyo, hakaza  n’ibinyamakuru  byandika  kuli  internet.

Amafranga  atangwa   cyangwa  akakirwa   nka  ruswa  mu  itangazamakuru   ryo mu  Rwanda  ari  hagati  ya   5.000 na  1.500.000 Frw.
Abahanzi  bo  bagaragaje  ko  nta  muhanzi  ushobora  kuzamuka  adatanze  ruswa  ku  banyamakuru  aribyo  bita (kuguha  hit). Mu  bindi byagaragajwe  n’ubu   bushakashatsi  ni  ijambo  ryitwa  ‘’GITI’’,  ku  banyamakuru  rikunzwe  gukoreshwa   nk’amafranga   y’urugendo cyangwa  ayo  guhaha  amafunguro   ahabwa   umunyamakuru  igihe  agiye  mu kazi  ko  gutara  amakuru  atayahawe  n’ikigo cy’itangazamakuru  akorera   ahubwo  akayahabwa  n’uwamutumiye  ngo  atare  amakuru.

Banyarwanda, Banyarwandakazi, nubwo  umuryango (TI-R)  ntako  uba  utagize  ngo  ubwire  Leta  n’ibitangazamakuru  mu kwikubita agashyi, ndahamya  ko  kurandura  ruswa  mu  itangazamakuru  ryo  mu  Rwanda  bitazigera  bishoboka  kubera  inzego  nkuru z’ubutegetsi  zayigize  intwaro  ikomeye  haba  hano   mu  Rwanda  cyangwa  mu  mahanga  ntawe  ubiyobewe, nkaba  nsanga gutakambira  Leta  ya  FPR   mu  gufata  ingamba zo kuyikumira  ari  nko  gucurangira  abahetsi. Byongeye  kandi  iyi  ruswa  mu itangazamakuru  ryo  mu  Rwanda  ikaba  ifite  ingaruka  nini  ku  gihugu, yaba  ku bukungu  no  kugeza  amakuru  ku  banyarwanda. Mugire amahoro.

Byanditswe  ku wa  8/11/2015, na:
A.BEN  NTUYENABO, KIGALI-RWANDA.